Op de studiedag ‘theologie in tijden van crisis en conflict’ op 25 januari zetten we in op het gesprek daarover, met theologen en studenten uit de bredere Euro-Aziatische regio. Enkelen van hen komen uit de conflicthaarden zelf. Zij zijn hier vanwege de doctoraatsweek van het International Baptist Theological Study Centre (IBTS). IBTS bestaat dit jaar 75 jaar, en organiseert deze dag samen met ons als onderdeel van dat jubileum. Het is een prachtige kans voor voorgangers, studenten en geïnteresseerden om kennis te maken met de bredere internationale leergemeenschap waar we als gelovigen in Nederland deel van uit maken. Welkom!

Theologie in tijden van crisis en conflict

De theologie moet durven nadenken over de crises en conflicten van vandaag de dag. Ze raken ons in Nederland, maar raken in het bijzonder ook de christenen en kerken waar we internationaal mee verbonden zijn in landen als Oekraïne, Armenië en het Midden-Oosten. Voor hen is theologie in tijden van conflict geen abstracte denkoefening, maar een bittere noodzaak: Hoe moet je dan als christen leven en wat betekent de weg van Jezus dan?

Wat theologisch nadenken over conflicten bovendien ingewikkeld maakt is dat religieuze identiteiten en ideologieën er vaak een rol in spelen. Daarover moet nagedacht worden, vanuit historische en sociologische perspectieven, maar ook de theologie is nodig, om de situatie te begrijpen, maar ook om te helpen onderscheiden wat goed en kwaad is. Om vanuit haar bronnen met tegengif te komen tegen haat en uitsluiting, en het licht van Jezus Christus over de situatie te doen schijnen. Toch blijven kerken en voorgangers vaak op afstand van de grote politieke vraagstukken.

Over deze dag

VU hoogleraar Katja Tolstoj zal de openingslezing van de dag verzorgen, en ingaan op wat zij ziet als de (publieke) rol van theologie in deze roerige tijd. Zij bekleedt de leerstoel 'Theologie en religie in post-traumatische samenlevingen’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam en was in 2022 de Theoloog des Vaderlands. Daarnaast zullen we luisteren naar bijdragen van theologen die in of rondom conflictgebieden werken en dagelijks met ‘theologie in tijden van conflict’ bezig zijn. Er is ruimte om eigen ervaringen te delen, over hoe conflicten en crises onze levens raken – dichtbij of ver weg.

Het doel van de dag is om in gesprek te gaan over een agenda voor de theologie in de komende jaren: Een theologie die kritisch en hoopvol durft te zijn in de huidige geopolitieke werkelijkheid. We doen dat vanuit een vrijkerkelijk (baptistisch en doopsgezind) perspectief, en gaan ’s middags in gesprek met (vrijkerkelijke) hoogleraren prof. Henk Bakker, prof. Fernando Enns en prof. David Gushee, allen verbonden aan de Vrije Universiteit. De dag zal worden afgesloten met een moment van viering.

IBTS 75 jaar

Het thema van deze dag – conflict, maar ook vredestichten – is diep verweven met de geschiedenis van IBTS. Het werd opgericht in 1949, in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, als een vredesinitiatief van verschillende Europese landen. Sindsdien is IBTS op reis geweest langs verschillende plekken in Europa, van Ruslikon naar Praag om nu in Amsterdam een plek te hebben, met een bediening voor de Euro-Aziatische regio. De inzet voor contextuele vormen van theologie is echter gebleven, met een speciale focus op de identiteit, missie en praktijk van Baptisten.

Nu IBTS zijn 75-jarig jubileum viert, en ook een 10-jarige partnerschap met de Vrije Universiteit Amsterdam, staat het thema vredestichten, gedreven door het evangelie, nog net zo op de agenda als in 1949.

Deze dag wordt georganiseerd door IBTS en door het Nederlandse Baptisten Seminarium, als jaarlijkse McClendon Lecture.