Een serieuze boodschap in een humoristisch jasje. Zo beschrijft Kees Postma, sinds zeven jaar voorganger van de Vrije Baptistengemeente Nehemia in Dokkum, zijn boek ‘De Retraite’ dat onlangs is verschenen. “Het gaat over een groep vermoeide voorgangers uit verschillende denominaties die in Ierland op retraite gaat. Het wordt een week van knotsgekke situaties, goede gesprekken en diepe geestelijke lessen.”

Oververmoeid

‘De Retraite’ is Kees’ eerst boek, maar zeker niet zijn eerste pennenvrucht. “Al sinds de middelbare school ben ik regelmatig aangemoedigd om te schrijven. Ik schreef korte verhalen en de laatste jaren ook columns voor de website CIP.nl over mijn werk als predikant. Naar aanleiding daarvan had een uitgever mij al eens gevraagd of ik geen langer verhaal kon schrijven, een stukje fictie. Dat kwam er aanvankelijk niet van, tot ik in 2021 oververmoeid raakte. Mijn vader was net overleden en ik had last van een hernia. Ik moest tot rust komen en kwam een week of zes thuis te zitten. Ik wilde die tijd desondanks graag nuttig besteden en besloot te gaan schrijven. De eerste hoofdstukken stuurde ik naar een aantal uitgevers en KokBoekencentrum zag het zitten om het uit te gaan geven.”

Geestelijk sausje

Hoewel het boek humoristisch is, heeft het een serieuze boodschap. “In elk grapje zit een kern van waarheid”, vat hij het samen. “Ik ben in een niet-gelovig gezin opgegroeid. Pas toen ik tot bekering kwam, maakte ik kennis met de wondere wereld van het werken in de kerk. Juist doordat ik van buiten kom, kan ik er anders tegenaan kijken. Zo gaan dingen in de kerk soms op dezelfde manier als in de wereld, maar dan met een geestelijk sausje erover. In mijn boek gaat het onder meer over de afgoden die voorgangers in hun hart kunnen ervaren, waarbij de waardering van mensen belangrijker wordt dan hun passie voor God. Het verlangen om geliefd te zijn, voor conferenties gevraagd te worden, meer views op de preek te hebben dan de gastspreker van vorige week… Dat zijn dingen die ook in mijn eigen hart leven en ik denk dat het belangrijk is om ze te adresseren, om mezelf en anderen een spiegel voor te houden. Het kan natuurlijk best pijnlijk zijn om de vinger op de zere plek te leggen, maar dat gebeurt in de Bijbel ook voortdurend.”

Lat te hoog leggen

Kees denkt namelijk dat er een andere weg is. “Het is mooi als we de zaak van God verder willen brengen, maar ik vraag me af of we dat niet op een te menselijke manier willen doen. De kracht zit hem uiteindelijk niet in de nieuwste Amerikaanse methodes; ik denk dat we vaker terug moeten naar de oude paden. De opsmuk moet eraf. God ziet het hart aan, of we nu een gemeente van 300 of van 30 leden leiden. ‘Faithfulness over fruitfulness’ zeggen ze in het Engels. We moeten ons niet afhankelijk maken van wat mensen van ons denken en ook hoeven we de lat niet te hoog te leggen voor onszelf; het gaat er alleen om dat we trouw zijn in het werk waar God ons voor roept. Dat is geen weg die vanzelfsprekend is; af en toe sla ik hem in, maar het is steeds opnieuw een keuze die we maken en een bewustwording van de motieven die ons drijven.”

Deels autobiografisch

‘De Retraite’ is deels autobiografisch, “maar niet alles is mij daadwerkelijk overkomen”, licht Kees toe. “Ik heb vijf jaar met mijn gezin in Ierland gewoond, dus ik ken het land goed. Ik herken mezelf enerzijds in de hoofdpersoon David, die bezig is met de vraag of hij zijn gemeente nog naar een hoger niveau kan tillen. En op mijn beste dagen zie ik mezelf terug in het personage Cornelius die prachtige verhalen vertelt waar de deelnemers geestelijke lessen uit kunnen trekken.”

Herkenning

Inmiddels hebben al bijna 600 mensen het boek gekocht. “Ik krijg wekelijks mailtjes en appjes waarin lezers laten weten wat ze ervan vinden. Mensen schrijven bijvoorbeeld dat ze er erg om hebben moeten lachen, maar ook dat ze de zoektocht van de personages herkennen. Ik hoor ook heel persoonlijke verhalen, bijvoorbeeld van voorgangers die gescheiden zijn, deels als gevolg van de druk die ze in hun werk ervoeren, die als het ware getrouwd waren met de gemeente.”

Ook Kees’ familie reageert positief. “Mijn moeder en mijn zus vinden het heel leuk dat ik dit boek heb geschreven. Ze herkennen mij in mijn schrijfstijl. Mijn vrouw had aanvankelijk wat bedenkingen: toen ik de eerste hoofdstukken af had, maakte ze zich een beetje zorgen over hoe mijn kritische blik ontvangen zou worden. Maar gaandeweg is zij enthousiast geworden. En vanuit mijn gemeente heb ik alleen maar leuke reacties gekregen. Zij kennen mij natuurlijk inmiddels wel een beetje; op de preekstoel sta ik ook wel eens met een grap, met een kritische reflectie. En ze gunnen me dit. Dat is erg mooi. Een leuke reactie vond ik ook de aanbeveling van coach en spreker Arie de Rover, die de suggestie deed om het boek, desnoods anoniem, aan je eigen voorganger cadeau te doen.”

Het boek bestellen kan op www.keespostma.com, waarbij hij het desgewenst signeert. “Met de opbrengst hoop ik een andere droom in vervulling te laten gaan, namelijk om er een Engelse vertaling van te bekostigen.”

Gerdien Karssen
Communicatiemedewerker Unie-ABC

• Ook Unie-ABC gaat het welzijn van voorgangers aan het hart. Raden die op zoek zijn naar handvatten om hun voorganger op een goede manier tot steun te zijn, kunnen bij hun regiocoördinator aankloppen voor advies.