Terugblik colleges 'Islam als uitdaging'
Geschreven door Gerdien Karssen
In april en mei bood het Baptisten Seminarium voor het eerst een reeks van zes colleges aan over het onderwerp ‘Islam als uitdaging’. Zowel studenten als voorgangers en andere belangstellenden waren welkom. Met een gemengde groep van veertien deelnemers gingen we onder leiding van prof. dr. Bernhard Reitsma aan de slag met zijn boek ‘Kwetsbare liefde. De kerk, de islam en de drie-enige God’.
De afgelopen decennia is het aantal moslims in onze samenleving sterk toegenomen. Hoewel wij, autochtone Nederlanders, inhoudelijk vaak niet veel van hun geloof af weten, vormen we wel onze mening – hetzij op basis van persoonlijke contacten met islamitische buren of collega’s, hetzij door nieuws over extremisme en aanslagen en de soms botsende culturen. Tegelijk hebben we als christenen een boodschap voor de wereld om ons heen – ook voor moslims, die Jezus immers niet erkennen als de Zoon van God. Toen mijn man en ik hoorden dat wij als niet-theologen bij de cursus konden aansluiten, besloten we dan ook meteen om mee te doen. Juist in het verlangen handvatten te krijgen voor onze ontmoeting met anders-gelovigen.
Roeping van de kerk
Bernhard Reitsma woonde met zijn gezin acht jaar in Libanon en heeft daardoor persoonlijke ervaring als christen in een islamitische omgeving. Hij ontdekte daar onder meer dat de islam, net als het christendom, heel veel verschillende uitingen kent en je niet zomaar kunt spreken van ‘dé islam’. Ook merkte hij dat het christendom bij moslims vaak een negatief imago heeft: ze associëren het met kolonialisme en de huidige westerse moraal, en christenen zien zij als mensen die drie goden aanbidden (vanwege de Drie-eenheid). Terug in Nederland, waar christenen ondertussen ook een minderheid vormen, houdt Reitsma zich nu bezig met de vraag wat de roeping van de kerk is in haar verhouding tot de islam: hoe kan de kerk in de ontmoeting met moslims laten zien wie Jezus werkelijk is?
Dezelfde God?
Van tevoren had ik verwacht dat we veel zouden leren over de islam, om op basis van meer kennis en begrip beter in gesprek te kunnen komen. Tot mijn verrassing gingen we echter vooral heel diep in op ons eigen christelijke geloof, te beginnen met de schepping en de plek van de zevende dag daarin, de zondeval en Gods plan voor herstel van de hele schepping. Vervolgens kwam de vraag aan de orde of christenen en moslims in principe dezelfde God hebben. Treffend was het beeld van oud-studenten die over een docent van vroeger spreken: het feit dat de een hem als geweldig beschrijft en de ander juist als heel vervelend, kan betekenen dat ze van dezelfde persoon een verschillend beeld hebben óf dat het eigenlijk over twee verschillende personen gaat.
Anders zijn
Andere onderwerpen die aan de orde kwamen, waren onder meer de staat Israël, antisemitisme, geloofsvervolging en ‘lijden met Christus’, christelijke politiek en islamitisch extremisme. Wat sterk bij mij is blijven hangen, is dat het koninkrijk van Jezus – dat niet van deze wereld is en ook niet afgedwongen wordt – geen rijk is dat op een aardse manier gerealiseerd of uitgebreid wordt: niet met geweld, macht of zelfs politiek. “Zelfs als de kerk numeriek een meerderheid zou vormen in de maatschappij, blijft zij naar haar aard een ‘minderheid’. Het nieuwe leven is een leven zonder macht.” (pagina 116). Een enorme uitdaging, naar mijn idee naadloos aansluitend bij Jezus’ onderwijs en voorbeeld, om als christenen echt anders te zijn, aardse waarden los te laten, en juist op die manier te getuigen.
Leerzaam en inspirerend
De cursus bestond uit zes dinsdagochtenden. Elke bijeenkomst presenteerden twee of drie deelnemers een hoofdstuk uit het boek of ander materiaal rondom het onderwerp. Er was daarnaast veel ruimte voor gesprek, waarbij we merkten dat we op bepaalde punten best met elkaar van mening of ervaring verschilden. Al met al vond ik het ontzettend leerzaam en inspirerend. Thuis raakten we er niet over uitgepraat. Omdat we voortdurend diep in de Bijbel doken, ervoer ik het verder als een heel bijzondere verdieping van de Veertigdagentijd. Echt een aanrader voor elke christen!
Tot slot: het boek van Bernhard Reitsma heet ‘Kwetsbare liefde’. Hij vat daarover zelf samen: “De roeping van de kerk is vanuit haar eigen identiteit vol respect moslims lief te hebben, ongeacht hun reactie. Dat is kwetsbaar, maar zo is liefde.”
Volgend voorjaar wordt de cursus opnieuw aangeboden. Wilt u te zijner tijd op de hoogte worden gesteld als hierover nadere informatie bekend is? Laat dat dan even weten via
Gerdien Karssen werkt als communicatiemedewerker voor de Unie en is lid van Baptistengemeente Lelystad. Zij verzorgt onder meer teksten voor de website, sociale media, de digitale nieuwsbrief en Baptisten.Nu. Daarnaast heeft zij een eigen bedrijf, Karssen Communicatie, waarmee ze zich richt op tekstschrijven en communicatieadvies (o.a. sociale media, publiciteit en websites).