In deze tijd van internationale spanningen en de gevolgen van covid-19, zijn veel gemeenten op zoek naar antwoorden op vragen als: hoe blijven we bij elkaar en hoe gaan we verder? Hoe kunnen we in deze tijd (weer) groei en bloei vinden als gemeente?
Gemeentegroei en bloei door de jaren heen
Dit zijn vragen die al heel wat jaren velen van ons hebben beziggehouden. In de jaren 90 waren boeken van Christian Schwarz erg populair in Nederland. Behalve zijn boek over gaven in de gemeente, heeft hij ook een boek geschreven met de naam Natuurlijke Gemeentegroei. Door middel van de Bijbel en grootschalig onderzoek kwam hij zo tot acht kwaliteitskenmerken voor de gemeente.
Daarna kregen we nog wat andere benaderingen die in veel kerken in Nederland werden gebruikt. Ik noem er enkele:
- Gemeentegroei Compleet – Bram Krol (NL/PKN/2001)
- Doelgerichte Gemeente – Rick Warren (VS/Baptist/1995)
- Gezonde gemeente – Robert Warren (GB/Anglicaans/2004)
- Wat is een gezonde gemeente – Mark Dever (VS/Baptist/2007)
- Emotional Healthy Churches – Peter Scazzero (VS/2010)
In mijn presentatie van de laatste Algemene Ledenvergadering vind je een schema met meerdere benaderingen en de bijbehorende kenmerken (zie onder). Op ons Digitaal Leerplatform werken we met de gemeentescan van Robert Warren, waarmee we goede ervaringen hebben opgebouwd vanuit onze gemeentecontacten in ons team Missionaire Gemeente Opbouw.
Kritiek
Nu zullen sommigen misschien hun wenkbrauwen fronsen en zeggen: ‘Maar hoe kom je dan tot een goede omschrijving van de kwaliteit van de gemeente?’ Of anderen zullen zeggen: ‘Maar de Bijbel geeft ons toch heel veel handvatten voor een gezonde gemeente?’ Anderen kunnen wat cynisch worden omdat er zoveel verschillende schema’s en modellen zijn. Is het allemaal wel zo goed vast te stellen? Waarom dan al die verschillen? Moeten we niet gewoon doorgaan op het spoor van de waardevolle traditie die we koesteren? Of kunnen we niet gewoon wat eigenschappen kopiëren van andere gemeenten waar het goed gaat?
‘Onderzoekt alles en behoud het goede’
Dit zijn begrijpelijke reacties, maar ze lijken me minder behulpzaam omdat ze tot een gesloten houden kunnen leiden. Naast de Bijbel heeft God ons als gemeente ook aan elkaar gegeven en daarbij ook alle organisaties waar met ervaring, toewijding en gebed wordt gezocht naar hoe we de gemeente mogen dienen. Daarin vind ik de tekst van Paulus in Thessalonicenzen (5:16-23) zeer inspirerend:
‘Wees altijd verheugd, bid onophoudelijk, dank God onder alle omstandigheden, want dat is wat Hij van u, die één bent met Christus, verlangt. Doof de Geest niet uit, en heb geen minachtig voor profetieën. Onderzoekt alles en behoud het goede en vermijd alle kwaad in welke vorm dan ook.’
Voor mij is dit een waardevolle tekst om te kijken of mijn geestelijke houding gezond is. Open voor datgene wat God aan mij wil geven en alert om het kwade weg te doen en te vermijden. En vanuit deze openheid heb ik ontdekt dat de vele benaderingen voor een gezonde gemeente tot nu toe ook grote overeenkomsten hebben en waardevolle schatten die elkaar aanvullen. Schatten die ook weer worden opgedoken vanuit de rijkdom die de Bijbel ons geeft. Zeker als je hierover met elkaar biddend in gesprek gaat. Mooi om te ervaren dat God trouw is en ons altijd weer wil geven wat we praktisch nodig hebben als we het van Hem verwachten. Dit is wat baptisten over de wereld verstaan onder: ‘Discerning the mind of Christ together’.
Growing Young
Deze open houding van ‘samen bidden en onderscheiden wat God ons wil geven’, betreft ook de laatste ontwikkelingen wat betreft gezonde gemeente: Growing Young. Ik heb het hier al eerder besproken in verband met de betrokkenheid van jongeren in de gemeente, maar ik wil het nu onder de aandacht brengen in verband met de algehele gezondheid van de gemeente.
De ontdekking van dit onderzoek zijn niet alleen zes kenmerken die samenhangen met de betrokkenheid van jongeren, maar ze hangen ook samen met de gezondheid van de gemeente in geestelijk, emotioneel en missionair opzicht. En dit heeft het meeste kans van slagen als iedereen in de gemeente meedoet. Deze zes kenmerken cirkelen om het centrum van de gemeenschap waar Jezus Christus centraal staat. Deze kenmerken zijn:
- Prioriteit geven aan jonge generaties (en gezinnen)
- Jezus’ boodschap serieus nemen
- Hart voor jongeren hebben
- Verantwoordelijkheid geven
- Een warme gemeenschap vormen
- Beste buren zijn
Dit onderzoek in Noord-Amerika uit 2016 is de laatste jaren in Nederland uitvoerig besproken in ons netwerk van Missie Nederland en ook in veel van onze gemeenten zijn er gesprekken geweest en is er begonnen om deze kenmerken in de praktijk te brengen.
Samen Jong in Nederland
Op dit moment van schrijven worden veel boekhandels voorzien van de Nederlandse versie met de naam Samen Jong. Samen met Missie Nederland, de CHE, LEF-Navigators, YFC en andere partners hebben we als Unie-ABC gewerkt aan dit boek. Het is geen letterlijke vertaling, maar een aanpassing tot kernwaarden voor de Nederlandse context, aangevuld met praktijkonderzoek door de CHE. Samen met Youth For Christ en andere partners hebben we als Unie-ABC ook een (gratis) cursus ontwikkeld en zullen er nog meer hulpmiddelen en werkvormen komen om onze gemeenten te kunnen dienen. Zo is Samen Jong onder de vlag van Missie Nederland uitgegroeid tot een interkerkelijke samenwerking in Nederland.
Waar te beginnen?
Mijn gebed is dat veel gemeenten dit zullen oppakken door:
- Het verzamelen van bronnen en input: de boeken, de cursus, werkvormen, maar ook de presentatie van de afgelopen Algemene Ledenvergadering. Deze stuur ik graag op.
- In gesprek en gebed met elkaar te ontdekken wat de zes kernwaarden voor jullie gemeenten kunnen betekenen en hoe je dit concreet kunt toepassen.
- Plannen te maken en toepassen van wat jullie samen hebben ontdekt.
Een werkgroep die dit proces aanmoedigt en zorgt voor de continuïteit kan ik van harte aanbevelen. Goed om regelmatig weer poolshoogte te nemen hoe het gaat en aan te moedigen of bij te stellen waar dat nodig is. Samen Jong vraagt om een duurzaam proces voor langere termijn en mensen die zich voor langere tijd hieraan willen toewijden.
In Samen Jong staat de persoon van Jezus Christus centraal en is het concreet handen en voeten geven aan wat Hij van ons vraagt van groot belang voor een gezonde gemeente. Ik hoop dat we bij alle eigentijdse uitdagingen van secularisatie, pandemieën en de ingrijpende gevolgen van de oorlog in Oekraïne, niet in een kramp schieten die ons doet verlangen naar hoe het ooit was. Mijn gebed is dat we met elkaar ontvankelijk mogen zijn voor wat God ons geeft voor een gezonde gemeente in deze tijd met de uitdagingen die daarbij horen in aansluiting met alle generaties die God in de gemeente aan ons geeft. Dit alles vanuit de liefde van Jezus Christus, in het besef dat God altijd trouw is en alles geeft om daarin zijn zorg tot uitdrukking te brengen. Altijd welkom om mij te mailen met vragen en veel zegen bij dit alles!
Ronald van den Oever
Regiocoördinator en Jeugdaviseur
Mail:
Meer informatie
- Bekijk hier een filmpje over de gratis cursus:
- Bekijk hier de pagina met alle informatie over Samen Jong.
- Linkjes naar onze partners: