Hoe gebruik jij je macht?
Geschreven door Oeds Blok
Ik preek in een gemeente over deze vraag: hoe gebruik jij je macht? Op een gegeven moment staat iemand op en zegt: ‘Je hebt het steeds over macht, maar je moet het hebben over liefde!’ Ik reageer dat ik straks ook op de liefde kom en laat het kleine kartonnen kruis zien dat ik naast me heb staan. Het onderwerp ‘macht’ lijkt ongemakkelijk te zijn in de kerk.
Het woordenboek zegt: ‘Macht is de invloed die een persoon, bedrijf of organisatie heeft op anderen. Als iemand macht heeft, doen andere mensen datgene wat hen wordt opgedragen.’ Macht is in zichzelf niet goed of fout. De vraag is hoe die macht wordt gebruikt. Juist als je niet beseft dat je macht hebt, kan het mis gaan. Hoe gebruik jij je macht? Daarover gaat deze blog, rondom Palmpasen.
Bewustwording
We zien de laatste tijd verontrustende beelden op ons af komen over het misbruiken van macht. Op een ongehoorde manier grenzen overschrijden, van personen en van een volk. Denk maar aan wat er gebeurde bij The Voice, bij Ajax of nu in Oekraïne. U en ik, jij en ik hebben ook een bepaalde macht.
→ Als vader of moeder heb je macht over je kinderen, of ze nou jong zijn of al ouder. Luister je met aandacht naar je kind, of straal je onbewust uit dat het anders en beter moet?
→ In de kerk heb je als voorganger of raad door je positie macht over de mensen om je heen. Heb je de route al bepaald of zoek je die samen? Houd je jaar in jaar uit je positie vast of durf je die los te laten?
→ Als gemeentelid heb je een bepaalde macht in de kerk. Spreek je iemand van de leiding persoonlijk aan als je ergens moeite mee hebt of schrijf je op hoge toon een brief?
→ Als pionier heb je macht op de plaats waar je bent. Maak je duidelijk aan ouders dat je bij de activiteit Bijbelverhalen vertelt aan de kinderen of houd je dat achter?
Ieder van ons heeft een bepaalde macht, door je positie, door je persoonlijkheid, door je ervaring, door je geld, en ook door je fysieke kracht. Daarmee oefenen we invloed uit op het leven en het gedrag van mensen om ons heen. En we zijn ons daar lang niet altijd van bewust.
Hoe gebruik jij je macht? Gebruik jij je macht vooral voor je eigen belang, voor je zelfbehoud? Of gebruik jij je macht voor de vrijheid van anderen en daardoor ook voor de vrijheid van jezelf? Welke keuze maak je?
Zacht en sterk
Als je kijkt naar het leven van Jezus in de evangelieverhalen, dan is Jezus niet makkelijk in onze hokjes te passen. Hij is eigen, ook in hoe Hij omgaat met macht. Richting het einde van zijn leven reist Jezus met zijn leerlingen naar Jeruzalem, op weg naar het meest intense lijden.
Jezus daalt af van de oostelijke helling van de Olijfberg. Hij ziet Jeruzalem liggen. Het verhaal vertelt in Matteüs 21: Jezus rijdt als koning de stad binnen… niet als vorst hoog op het paard, maar zittend op een kleine ezel! De ezel als lastdier is een teken: het dier wordt niet ingezet voor de strijd. Hier is de koning die de macht van geweld zal wegdoen. Zijn macht is zachtmoedig, ontwapenend.
En meteen daarna: Jezus komt de tempel binnen. Hij ziet dat de tempel net een marktplein is geworden. Hij gooit de tafels van de geldwisselaars omver en de stoelen van duivenverkopers. Hij zegt: ‘Er staat geschreven: mijn huis moet een huis van gebed zijn, maar jullie maken er een rovershol van!’ Opeens staat heel de tempel stil.
Die beide dingen raken mij diep. Dat macht er zo uit kan zien: zachtmoedig, een koning, komend op een ezel. En ook dat Jezus een grens stelt aan wat niet kan. In beide dingen voel ik goed nieuws.
Ze wijzen naar de ‘zachte kracht’ van God in het kruis van Jezus, waarin Hij de kwade machten in onze wereld onttroont, de macht van zonde, de onaangename zuigkracht naar het eigenbelang, waar ik zelf ook last van heb, de macht van duisternis en de macht van de dood.
Met ‘zachte kracht’ nodigt Hij jou en mij uit om onszelf te zijn, te ontspannen, onder zijn hoede. En Hij nodigt ons ook uit om sterk te zijn en een grens te stellen aan onrecht. Zo nodig in onze wereld.
Kartonnen kruis
Voor een viering thuis in een kleine groep maakte iemand van de Buurtkerk een klein kartonnen kruis. Ik zie het staan op tafel, tussen de koffiemelk, de koekjes, kopjes en planten. Een veilige plek voor ieder rond de tafel, met ruimte voor vrolijkheid en verdriet, midden in het alledaagse.
Ik wil graag dit kartonnen kruis meegeven als symbool. Een symbool om vrij in het leven te staan. Jij en ik hebben een bepaalde macht, elke gewone dag, in de wereld en in de kerk, met de mensen om ons heen. Jij doet er toe als je in het klein je macht gebruikt voor de vrijheid van de ander. Jij doet er toe als je een grens stelt aan wat niet kan, als je opkomt tegen wat niet opbouwt, opkomt tegen wat schade doet aan mensen.
Mag jij vrede hebben met wie je bent, en met wie de ander is, onder de hoede van Jezus onze Heer.
Oeds Blok coördinator en coach gemeentestichting en pionieren bij Unie-ABC. Hij was 14 jaar voorganger van de Baptistengemeente Amersfoort en experimenteert sinds 2012 met een buurtkerk in de Amersfoortse volkswijk Soesterkwartier.