Er zijn veel verhalen in de Bijbel en er zijn ook veel Bijbelboeken waar ik van kan genieten.

Om maar te beginnen met het begin. De prachtige poëtische schets van het ontstaan van de schepping. Het Goddelijke werkplezier spat er vanaf. De moeizame en gevaarlijke vluchtverhalen voor honger of geweld.  De vlucht van Lot en zijn gezin voor de verwoesting van hun wereld.  Mozes, die eerst alleen moet vluchten voor zijn geweldsdaad en vele jaren later met de onderdrukte stammen uit Egypte vlucht , Naomi met haar man en twee jongens die de honger van Bethlehem ontvluchten. Om er maar een paar te noemen. Ze hebben een akelig hoge graad van actualiteit.

De wanhoop die uit de Psalmen klinkt.” Waar bent U? Mijn leven is in gevaar. Ik zie geen uitkomst meer”. Maar ook de dankbaarheid en de lof die klinken: “U heeft mij gered, U heeft mij gezien en weer op mijn benen gezet”. “Met Uw hulp kan ik weer ademen, weer leven, U dank ik uit de grond van mijn hart”.

De scherpzinnige theologische beschouwingen van Paulus die het uiterste vragen van je concentratie en die je helpen om door te dringen tot de kern van het geloof: de liefde voor God, jezelf en voor je medeschepsel.

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Toch is er één boek in de Bijbel dat ervoor mij uit springt en dat echt heel dicht bij mij ligt. Dat is Prediker. Prediker draait er niet om heen. In mijn woorden: houd het simpel, je bent sterfelijk, er blijft niets dan stof van je over.  Wees nuchter en vooral bescheiden over wat je op aarde denkt te moeten doen of denkt te hebben gedaan. Het is allemaal maar heel betrekkelijk. “Doe maar gewoon dan doe je gek genoeg”, zei mijn moeder tegen me als ik met grote verhalen thuiskwam.

Wees kritisch naar wie zich voordoen als wijzen. Zoek ook zelf naar wijsheid maar verbeeld je niet dat je die zult vinden. Het is allemaal in Gods hand en niemand kan werkelijk doorgronden wat de zin van alles is. Veel in het leven lijkt tegenstrijdig en ís het misschien ook wel. Het niet-weten, soms de verwarring, de vragen, ze horen er allemaal bij. Je hoeft ze niet weg te moffelen. Ook dat is  voor mij kenmerkend in het boek Prediker. Het troost mij en geeft mij rust.

Geniet van het leven, van al het goede dat het leven je te bieden heeft. Het leven gaat immers als een zucht voorbij. Misschien meen je dat je meer verdient dan het leven je geeft? Vind dan toch tevredenheid in wat er wel is. Doe wat je wél kunt doen. Zo lang je daartoe in staat bent. Blijf in alles wat je doet beseffen dat er een God is wiens daden je niet kent maar van wie je weet dat Hij alles maakt. Leef met deze God tot de adem van je leven weer naar God gaat.

Mooi dat het boek in de Joodse traditie één van de vijf feestrollen is. Prediker hoort bij het Loofhuttenfeest, Soekot. Daarmee sluit ik graag af: Prediker lezen blijft voor mij een feest!

Herman de Boer

Herman is van medio mei 2021 tot 1 januari 2022 Algemeen Secretaris van onze Unie-ABC-gemeenschap.